Xornalismo e loita de clases

Marx e Engels, no seu célebre Manifesto Comunista, definiron a loita de clases como o antagonismo entre "opresores e oprimidos". Xa na súa época, o que diferenciaba a estas dúas clases era a propiedade dos medios de produción. Uns eran os donos da fábrica e os outros vendían a súa forza de traballo.

No mundo do xornalismo, e da comunicación en xeral, atopámonos nunha situación bastante semellante. Unha minoría é a propietaria dos medios informativos, e o resto, a grande maioría, son os que traballan. Malia este feito, é moi frecuente atoparnos coa idea tradicional, romántica, case mitolóxica, do xornalista como profesional liberal, intrépido que se converte no azoute da mentira e da desinformación. Agora ben, a realidade coa que batemos ao saír da facultade é moi diferente. Dificilmente podemos ser azoute de nada con xornadas laborais de dez horas, ou cunha carga de traballo tan grande que leva a que sexa materialmente imposíbel contrastar todo o publicado. E xa non falar da retribución salarial, con horas extras impagadas e cunha media que case non alcanza o 1500 euros. En palabras de Xosé Manuel Pereiro, presidente do Colexio de Xornalista de Galiza, “a calidade da información depende da precariedade da xente que a realiza. Se o intermediario está mal pagado, é difícil que a información que faga sexa de calidade”

Aínda así, a imaxe mitificada do xornalista intrépido prevalece, e por manter unha suposta independencia, rexéitase a organización en estruturas sindicais. Non nos debe estrañar que se preguntas nos diferentes medios galegos, a porcentaxe de traballadores organizados colectivamente non sobrepase o 10%.

Os efectos da crise económica agudizan a xa de por si precaria situación dos e das xornalistas no noso país. Nos centros de traballo aumentan os recortes de persoal. Aos máis maiores prexubílanos porque teñen contratos máis custosos para as empresas. Aos máis novos ou os botan, ou non lles renovan o contrato, xa que pola súa precariedade non resulta nada custoso prescindir deles. Quen perde? Os propios traballadores, é evidente, máis tamén a calidade da información. Desaparecen das redaccións a bagaxe dos máis veteranos e a frescura dos máis novos

Os xornalistas adquirimos un compromiso coa cidadanía de achegar unha información rigorosa e de calidade. Non debemos permitir que os poderes estabelecidos nos obriguen a ser altofalantes da súa propaganda, nin tampouco podemos ficar calados diante dunha situación laboral tan precaria. É a nosa responsabilidade organizarnos e loitar, como calquera oprimido, pola dignidade no traballo. Só así poderemos desenvolvernos plenamente como xornalistas e sermos ese azoute da mentira e do poder que as fabulacións colectivas da profesión foron creando ao longo dos anos.


Orixinal publicado no nº2 da revista Comunicando, editada polo Comité de Ciencias da Comunicación