Reflexións sobre Moscova

Estes días houbo moita lea política e mediática co vixémino aniversario da caída do muro de Berlín. O grande símbolo da desintegración do socialismo real segue a empregarse polos líderes occidentais para reafirmar o modelo político e económico que venceu na Guerra Fría. Pouco importa a crise social que se vive no leste, ou que un 40% da poboación xermano-oriental olle con nostalxia a vella RDA. Moita razón tiña Franciso Frutos cando afirmaba nunha entrevista recente que sobre o muro de Berlín "demagoxias as xustas", que el non estaba a prol da construción de ningunha muralla pero que non lle vale a dobre moral de atacar ao alemán e ollar cara outro lado cando se fala do que edificado polo estado de Israel.

Hoxe, 7 de novembro, tamén estamos de aniversario e ten que ver cos países do leste. Cúmprense 92 anos da Revolución Rusa, a primeira experiencia que constituíu un estado de carácter socialista. Non podemos negar a influencia que tivo a creación da URSS nos movementos de esquerda en todo o mundo. Por fin había un referente, un lugar onde se estaba a aplicar todo aquilo que se predicaba e un modelo para o que mirar. Por este motivo tampouco podemos negar que a caída do bloque soviético supuxo unha enorme conmoción para a esquerda. A desaparición do exemplo a seguir fixo provocou unha desorientación que aínda estamos a vivir a día de hoxe. Se temos dúbida disto, non hai máis que preguntarse por onde están as alternativas de carácter anticapitalista no contexto da crise económica.

Eduardo Galeano dicía sobre a caída da URSS que fomos convidados a un funeral no que o morto non era o noso porque o socialismo que desapareceu non era o das nosas utopías. É importante non esquencer de onde vimos e recoller o positivo de todas estas experiencias que quixeron avanzar na construción dun mundo mellor. Pero tan perigoso é o olvido como a mitificación. A construción dunha alternativa ao sistema capitalista non debe percorrer os vieiros que xa se amosaron equivocados, senón que ten que ser repensada de xeito que se adapte ás novas realidades. Quédome co que dixo Francisco Frutos na entrevista citada un pouco máis arriba.

A veces hemos pensado que teníamos en nuestros textos las verdades históricas para siempre. Y hemos olvidado algo fundamental: el marxismo es el conocimiento de la realidad concreta en el momento concreto. El triunfalismo, pensar que tus ideas son las mejores y que con explicarlas ya se ponen en marcha... No. Hay que conocer la realidad y hacer propuestas.